TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) Genel Başkanı Yunus Yener, ‘Elektrik fiyat tarifelerinde EPDK’nin yaptığı, özel elektrik şirketlerini kollayan, yeni zam dalgalarına yol açacak olan düzenlemeyi enine boyuna araştırıp, dört başı mamur bir uyarı metni hazırlamış.

Kısaca ‘düzenleme iptal edilmelidir’ diyor.

Basın açıklamasındaki ‘sizi ve bizi’ yakından ilgilendiren ayrıntılara birlikte bakalım;

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bir süredir elektrik ve doğalgaz fiyatlarında ciddi oranlarda devlet desteği olduğunu, bu desteklerden doğan görev zararlarının azaltılması için, elektrik ve doğalgaz tüketimleri yüksek miktarda olan tüketicilere, tarifelerde elektrik ve doğalgazın maliyetlerini karşılayacak daha yüksek fiyatlarla satılmasını sağlayacak düzenlemeler yapılacağını söylemekteydi.

KAZAN KAZAN BİTTİ

MMO Başkanı Yunus Yener’in uyarıları şöyle;

“16 Kasım 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ‘07.11.2024 tarih ve 12989 sayılı EPDK kararı’ ile 2024’de yıllık elektrik tüketimi 5.000 kWs’i geçen konut aboneleri ve 15.000 kWs’i geçen ticari ve sınaî işletmelerin 2025 yılında genel elektrik fiyat tarifelerinin dışına çıkarılacağı ve ‘Son Kaynak Tedarik Tarifesi’ne tabi olacakları belirtilmektedir.

Bu düzenleme kamu ve yurttaş çıkarlarına uygun değildir.” Yener bu iddiasını temellendirirken şu noktaya dikkati çekiyor; “Çünkü tarifeler, gerçek değerlere dayalı, eşit ve adil olmalıdır. Tüketici satın alacağı ürün veya hizmete ne ödeyeceğini önceden bilebilmelidir.

Getirilen düzenleme ile tüketiciler, 2025 yılı içinde tükettikleri elektrik miktarına göre değil, 2024’de tükettikleri miktar ölçüt alınarak yüksek bedelli tarife grubunda yer alacaklar. Bir başka deyişle 2025’de 5000 kWs elektrik tüketmeseler bile, 2024’de tükettikleri gerekçe gösterilerek yüksek tarifeden düzenlenecek faturalarla karşı karşıya kalacaklardır”

Gerçekten de bu uygulama, getirilen yeni şartları, geçmişe de geçerli kılma anlamına gelir ve hukuken kabulü pek uygun görünmüyor.

Özet olarak ‘Son Kaynak Tedarik Tarifesi; Sabit birim fiyat içeren ulusal tarifeden bağımsız, tüketicinin enerji birim fiyatının sabit olmadığı, aylık bazda oluşacak ağırlıklı ortalama ‘Piyasa Takas Fiyatı (PTF)’ ve YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması) birim maliyetlerine göre her ay değişiklik gösterecek ve gördüğüm kadarıyla cepleri yakacak, toplumsal huzuru bozacak yeni bir olgu.

Başkan Yener’in açıklamasında teknik detaylar da var; “Tüketim sınırı EPDK tarafından yıllık olarak belirlenen, aboneleri yüksek ve düşük tüketimli tüketiciler olarak iki grup altında tanımlayan,

Yüksek tüketimli tüketicileri, üretim ve/veya tedarik şirketleri ile ikili anlaşma yapmaya zorunlu kılan, dolayısı ile özel şirketlerin ticaret alanını genişleten,

Yapılan ikili anlaşmada, sözleşmenin ilgili üretim / tedarik şirketi tarafından tek taraflı feshi halinde çaresiz kalan tüketiciyi görevli tedarik şirketinin ticari tercihine bırakan,

Görevli tedarik şirketlerinin ulusal tarifede yüzde 2,38 olan kâr oranını, benzer hizmetler karşılığında son kaynak tüketim tarifesinde ‘Kurulca Belirlenen Katsayı (KBK)’ ile tanımlanan haliyle yüzde 9,38 oranına yükselten, bir tarife yapısını içermektedir.”

LİMİTLER DÜŞÜRÜLDÜ

Yapılan değişiklikle, 2024 sonuna kadar Mesken abone grubu için 100 Milyon kWs/yıl olan tüketim limiti ansızın 20.000 kat azaltılmış ve 5 bin kWs/yıl (417 kWs/ay) olarak belirlenmiş.

Başkan Yener bu konuda da uyarılarını yapıyor; “Mesken grubu için belirlenen tüketim limitinin konut sakinlerini tedirgin etmesi kaçınılmazdır. Özellikle kalabalık aileler ve kış aylarında ısınmak, yaz aylarında da serinlemek için klima kullanmak zorunda kalan Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaşayan yurttaşlarımız artık iki kez düşünmek zorunda kalacaklardır.

Benzer durum Sanayi, Kamu ve Özel Hizmetler Sektörleri ile Diğer (Ticarethane) abone grubu için de geçerlidir. Bu abone grubu için 1 Milyon kWs/yıl olarak uygulanan tüketim limiti de 66,7 kat azaltılarak 15 bin kWs/yıl (1250 kWh/ay)’a düşürülmüştür.

Sanayi ve ticarethane abone grupları için belirlenmiş olan tüketim miktarına göre son kaynak tedarik tarifesine tabi olacak orta ölçekli sanayi ve ticarethane aboneleri olan işletmeler tarafından üretilen mal ve hizmetlerin girdi maliyetleri artacak ve artan maliyetler de doğal olarak vatandaşa yansıyacaktır.”

Demek ki; Uygulamanın başlamasını takip eden aydan sonra tahakkuk edecek olan elektrik faturaları, bu konudaki şikâyetleri artıracak, ödeme güçlükleri yaşanacak.

HER ŞEYE ZAM

İşletmelerdeki elektrik maliyet artışları; ekmekten suya, ayakkabıdan giysiye, makarnadan bulgura, çaydan şekere, sağlıktan eğitime, kısacası iğneden ipliğe her türlü mal ve hizmet üretimine zam yapılmasına yol açacak.

MMO Başkanı Yunus Yener’in kamucu bakış açısıyla ele aldığı açıklamanın finali de çok çarpıcı ifadelerle dolu; “Herhangi bir makul neden olmaksızın; bir geçiş dönemi tanımlamadan tüketici limitlerini ışık hızıyla düşürüp milyonlarca konut abonesini ve yüz binlerce ticari ve sınaî işletmeyi genel tarife yapısından çıkarıp, görevli tedarik şirketlerinden rayicin üzerinden fiyatlarla elektrik satın almaya zorlamak; kamu ve halkın çıkarına değildir. Özel elektrik şirketlerinin kazançlarını katlamaya yönelik bu girişimin zamanlaması da manidardır. Değişikliğin neden olacağı fiyat artışları; asgari ücret, memur ve emeklilerin maaş artışları için ölçüt olan enflasyon oranını daha da yükseltmesin diye de uygulamanın 2025’in ilk çeyreğinde başlaması öngörülmüş.”

Yener; yapılmak istenen bu değişiklikten olumsuz yönde etkilenecek tüm meslek gruplarını; bu uygulamaya karşı çıkmaya ve iptali için birlikte yasal mücadele vermeye de çağırıyor.

Elektrik kullanım tarifelerindeki değişiklik, ‘Enflasyonla mücadele’ eden Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in programını da alt üst edecek.

Yanısıra her şeyin fiyatı katlanacak!