Yeni Vergi Kanunu neler getiriyor?

7524 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hususuna değinen Bağımsız Denetçi ve Mali Müşavir Hasan Hüseyin Demir; “bu yasa ile asıl uygulanmak istenilen, yeni dolaylı vergilerin sistemimize girmesi ve vergi cezalarının artırılması diyebiliriz. Mükellefler yeni yasa ile daha sıkı denetim altına alınmıştır ” ifadesine yer verdi.

Kredi kartı ile ödeme yapan kişi ve fatura sahibinin aynı kişi olmaması ne anlama geliyor? Bu hususta yeni kanun ile mükelleflere hangi yasal yükümlülükler ve cezai durumlar getirildi?

Kendisine ait olmayan başka birinin IBAN veya Kredi Kartı ile alışveriş yapan veya kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri ya da cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için bu hükme göre belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı uygulanacak.  Bu madde tamamen kayıt dışılık önlenmesi hedeflenmiştir.

Burada anlatılmak istenen şudur; mal ve hizmet alımlarında mal teslimi ve hizmet ifası yapılan müşteri ile ödemeyi yapan kart sahibinin farklı kişi olması hususu düzenleme kapsamında cezaya tabi fiiller arasında sayılmamaktadır. Bir başka anlatımla ilgili madde uygulamasında ödemeyi yapan kart sahibinin kim olduğunun bir önemi bulunmamaktadır. Bu nedenle ödeme yaparken başkasının kredi kartının kullanılmasından dolayı özel usulsüzlük cezası uygulanması gibi bir durum söz konusu değildir.

İkinci sınıf tüccarlar yani esnaflar için birinci derece usulsüzlük cezası yani fiş yada fatura kesmeme cezası, 5 Bin TL olmuş olup sermaye şirketleri için birinci derece usulsüzlük cezası bu şekli ile 20 bin TL olmuştur. Buradan bahis ile dolaylı vergilerin bir kat daha artırılması ile vergi kaybının önlenmesi amaçlanmıştır. Ancak bu uygulama hatalı bir uygulama olarak göze çarpmaktadır. Verginin tabana yayılmasını engelleyecektir. Caydırıcılık özelliği yoktur. Esnaflar bu hususta iyileştirme yapılmasını konusunu her platformda gündeme taşımaktadır.

Başkasının IBAN veya POS cihazlarını kullanmanın cezası veya yükümlülükleri nelerdir?

Şahıs veya sermaye işletmesinde kuruma yani vergi mükellefine ait olmayan IBAN veya POS cihazları üzerinden tahsilat yapılmasının tespiti halinde, 7524 sayılı kanunda yapılan düzeltme ile ilk tespitte 20 BİN TL tutara kadar özel usulsüzlük cezası ile vergi mükellefi ve ödemeyi yapan ayrı, ayrı cezalandırılır. Ayrıca vergi usul kanunun 355 sayılı maddesine eklenen ceza uygulanır. Vergi kanununun 355 sayılı maddesinde ifade edilen ezcümle; uygulanan cezadan az olmamak üzere işleme konu olan tutarın yüzde 10 nispetinde, mal teslimi ve hizmet ifasını yapanlar adına hesabına ödeme yapılanlara ayrı, ayrı özel usulsüzlük cezası kesilir. Bu fıkra uyarınca bir takvim yılı içerisinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 Milyon TL tutarı geçemez.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması ifadesi ile anlatılmak istenilen yükümlülükler nelerdir?

7524 Sayılı Vergi Kanununda; yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi uygulamasının getirilmesi, ticari veya serbest meslek faaliyetleri yönünden mükellefiyeti olanların gerçek hasılatlarının tespiti,  özel usulsüzlük cezalarının artırılması, vergi aslının uzlaşma kapsamından çıkarılması, beş yıl süreyle indirilemeyen KDV’nin indirim hesabından çıkartılarak özel bir hesaba alınması ve gider olarak dikkate alınması, yurt dışı çıkış harcının 500 TL olarak belirlenmesi hususları öne çıkarmaktadır.

7524 Sayılı Vergi Kanunu içeriğinde yer alan ciro gelirlerinden asgari yüzde 10 vergi alınması hususunu değerlendirir misiniz?

7524 sayılı kanuna sürpriz bir madde eklenmiş olup, kurum kazancı üzerinden yüzde 10 kurumlar vergisi hesaplanacak olmakla, kurum kazancı olarak ticari bilanço kârına veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi ve maddede öngörülen istisna ve indirimlerin düşülmesi suretiyle bulunan tutar dikkate alınacaktır. Buna asgari kurumlar vergisi diyoruz.

Kanunda yapılan yeni düzenleme ile çok uluslu şirketlere küresel asgari kurumlar vergisi getirilmiştir. Bu maddede indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazançları üzerinden yüzde 10 oranında asgari bir vergi alınması sağlanmıştır. Çok uluslu şirketlerden bahis; Türkiye’de e-ticaret dâhil her türlü faaliyet yürüten işletmelerdir. OECD kapsamında 140 ülkenin küresel asgari kurumlar vergisi konusunda mutabık kalındığı vergi olmakla, yıllık konsolide hasılatı belli bir oranda olan kurumlarda Avrupa Birliği ülkelerinde asgari yüzde 15 kurumsal vergisine tabi tutulması öngörülmüştür. Ülkemizde de faaliyette bulunan uluslararası sermaye şirketlerinin sayısı 80 bin civarındadır. Bu şirketlerden ana işletmeleri yurtdışında olan sayısı 2 bin 134 adettir. Bu şirketlere kanunda yapılan düzenleme ile yüzde 10 asgari kurumlar vergisi ayrıca getirilmiştir.

Yeni Vergi Yasasında Vergi Affı söz konusu mu? Önceki düzenlemeye göre mevcut yasa hangi sorumlulukları mükelleflere yüklemektedir?

7524 sayılı yasa Vergi Affı yasası niteliğinde olmayıp, dolaylı vergilere ilaveten çıkarılan bir yasadır. Bu yasa, vergi affı veya benzeri durumları hiç bir şekilde karşılamamaktadır. Aksine yeni yasa; vergi ve ceza artırımı yasası olmuştur. Yeni vergiler; vergi sistemimize yeni dâhil olmakla cezalar da kat be kat arttırılmıştır.

Ağustos ayı içerisinde uygulanması gündemde olan Enflasyon Muhasebesine ilişkin görüş ve önerileriniz nelerdir?

7524 sayılı yasa dolaylı vergilerin arttırılması ile alakalı olup bu yasa ile esnaf ve işverenler daha fazla bir vergi yükü altına girmiştir. Bu arada fazla dile getirilmeyen ve sadece Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Yönetim Kurulu ile TÜRMOB üyelerinin dile getirdiği enflasyon muhasebesi 2024 ağustos ayı vergi döneminde uygulanacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 31 Aralık 2023 tarihli mali tablolarda enflasyon düzenletmesine gidilmesi talimatı verdi. Düzeltme işlemlerinde 2023 yılı kar çıkması halinde vergi alınmadı. Düzeltilen parasal olmayan kalemler (stok, bilanço aktifinde olan bina, arazi, araç vb. ) 2024 ve sonraki yıllarda düzeltmiş değerleri üzerinden dikkate alınacaklarından dolayı 2024 ve takip edilen yıllarda hesaplanacak vergiye artı değer olarak etki edecektir. Bu sebepten dolayı 2024 ikinci geçici vergi dönemi ve devam eden dönemlerde enflasyon düzeltme farkları gelir tablosu ile ilişkilendirilerek vergi matrahını doğrudan etkileyecektir. Şirketlerde fiktif karlar yani aslında olmayan karlar çıkmakla gelir ve kurumlar vergisine yansıtılacaktır. Bu işlem bilanço usulü defterlere uygulanacaktır. Çıkan vergiler bilanço usulü çalışan işletmeleri zor durumda bırakacağı için çok sayıda firmanın iflas ile sonuçlanan süreçler yaşamasına neden olabilecektir. Bu hususlarda esnaf başta olmak üzere ticaret ve sanayi odalarını korurken TÜRMOB Üyeleri konuyu Ankara’da miting ile öncesinde farklı girişimlerle Hazine ve Maliye Bakanlığına iletmiş olmasına rağmen mükellefler lehine bir sonuç elde edilememiştir.