Erkek mankenlerle çarpışma testi yapılan araçlar, kadınlar için tehlike

KADIN sürücü sayısı son 10 yılda yüzde 100'e yakın artarken, dev otomobil firmaları güvenlik sistemlerinin testinde standart erkek vücuduna sahip çarpışma mankeni kullanmaya devam ediyor. Bu da kadınları, güvende olduklarını düşündükleri araçta, tehlikelerle karşı karşıya bırakıyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Türkiye'de kasın sürücü sayısı 2017 yılının başında 7 milyonu buldu. Sayıları her geçen gün artan kadın sürücüler, araç içinde mevcut güvenlik teknolojilerinin kendilerini de kapsadığını düşünüyor. Oysa otomobil sektöründe, olası bir kaza anında yüksek hızlı çarpışmanın insan vücudundaki etkilerinin araştırıldığı testlerde kullanılan çarpışma mankeni, standart erkek vücuduna göre dizayn ediliyor. İç organlardan boyun ve omurgaya kadar birçok hayati organın olası risklerini araştırmaya yarayan çarpışma mankenlerine ‘crush dummy’ deniliyor. Günümüzde testlerde kadın, çocuk, hatta hayvan, ‘crush dummy’ler de kullanılıyor, ama kadınlar ve çocuklar genellikle yan ve arka koltukta teste tabi tutuluyor. Sürücü koltuğuna ise erkek manken yerleştiriliyor. Standart bir erkek mankene göre tasarlanan güvenlik sistemleri, kaza anında başta kadınlar olmak üzere, farklı kilo ve boydaki insanları korumakta yetersiz kalıyor. Koltuğa tam anlamıyla yerleşmeyen, emniyet kemerini ve direksiyonu vücuduna uygun şekilde ayarlayamayan sürücüler, kazalarda boyun ve göğüs bölgelerinden ölümcül darbeler alıyor.

KADIN BOYUNUN KISALIĞI, GÖĞÜS VE BOYUN YARALANMASINA NEDEN OLUYOR 

Araştırmalar, yandan çarpışmalı kazalarda kadınların yaralanma riskinin erkeklerden fazla olduğunu gösteriyor. Kadınlar, standart ölçülerdeki erkek sürücülere oranla daha kısa boylu olduğu için sürücü koltuğunda pedala ve direksiyon simidine daha yakın oturuyor. Bu da olası çarpışma anında göğüs ve boyun yaralanmalarına sebep oluyor.

Konuyla ilgili konuşan Yol Emniyeti Uzmanı Mert İntepe, "İlk çarpışma testini yapan mühendis kendisini önce aracın içine koymuş, emniyet kemerini test etmiş. Daha sonra kadınlara çocuklara ve yaşlılara göre ayırt edilmiş. İlk noktada ve daha sonra erkek çarpışma mankenleri kullanılmış sürücü koltuğu için. Çocuk koltuğu var, kadın koltuğu da var, arka koltuklara biraz daha kadınlar konulmuş. Ama bugün için çocuk koltuklarını ve kadınları sağ koltuk ve arka koltuk diye ayrıştırmayla birlikte direksiyon koltuğunda kadın testlerini az görüyoruz" dedi.

Araçta emniyet kemeri, sürücü koltuğu ve direksiyon pozisyonunun sürücüye göre ayarlanmamasının kazalarda ölümcül sonuçlara neden olduğunu vurgulayan İntepe, “Örnek vermek gerekirse, 18 yaşında ehliyet almış zayıf bir kadın, arabasına bindi. Araçta kendisine göre ayar yok. Emniyet kemerini taktı, iyi de bir arabası var ve kendisini emniyette hissediyor. Peki emniyette mi, hayır. Doğru oturma konumunu ayarlamadığınızda para ile satın aldığınız güvenlik sistemleri, araç içinde sizi korumaz” diye konuştu.

KİLO VE BOY YARALANMA ŞEKLİNİ BELİRLİYOR

Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift de farklı kilo ve boydaki kadın ve erkek sürücülerin, güvenlik standartlarını kendilerine göre düzenlemeleri gerektiğinin altını çizdi. Doğru oturma pozisyonuna sahip olmayan sürücülerde, direksiyon tutuş şekline göre kol ve dirsek kırıkları, göğüs mesafesinin direksiyona yakın olması halinde kaburga kırıkları ve iç organ yaralanmaları görüldüğünü ifade eden Çift,  "Göğüs hizası yerine boyundan geçen emniyet kemerleri yüzünden oluşan boyun yaralanmaları sık görülüyor. Her insan standart değil. Araca bindiğiniz zaman koltuğu kendinize göre mutlaka ayarlamalısınız. Bu hem sürüş kalitenizi arttırır, hem de kazaların oluşmasını önler. Kemer eğer göğüsten destek almazsa boynu kesebilir, kafanın arkasında destek olmazsa baş kaza sırasında geriye ya da öne gidebilir, felçlere kadar giden ciddi yaralanmalar olabilir. Kadınlar bazen direksiyona çok yakın oturuyor ve hava yastığını ihmal ediyor. Unutmayalım hava yastığı bizim başımıza gelecek travmaları azaltmak için ama o yakınlıkta açılırsa kendisi de travma oluşturabilir" dedi.

HAMİLELER DAHA FAZLA DİKKAT ETMELİ

Araç içi güvenlik testlerinde düşünülmesi gereken özel sürücü grubu da hamileler. Çarpışma testlerinde sürücü koltuğunda çoğunlukla ihmal edilen hamile sürücüler, mevcut güvenlik sistemlerinde güvende olmak için ekstra dikkat etmek zorunda. Doç. Dr. Hakan Turan Çift "Hamileler kemerin kendilerini sıktığını söyleyerek kemer takmıyor, ama özellikle hamile kadınların en ufak bir travmadan kaçınması lazım" dedi.